Na zowat honderd jaar dreigt er een eind te komen aan wat heel Sint-Laureins kent als ‘Vlaggen Cuelenaere’ uit de Waterstraat ‘(zijstraat Kruiskensstraat).
Het bedrijfje is nog het enige in de Benelux dat ambachtelijk vlaggen maakt en repareert op grootmoeders wijze. Taptoe ging er langs.
Kerk als sponsor
Wie het kronkelende paadje opstapt richting atelier van Jan Cuelenaere is meteen mee met het verhaal. Ratelende naaimachines zijn tot buiten te horen. Hier wordt gewerkt. Gewerkt op ambachtelijke wijze. Het deurtje waarop aangeduid staat ‘bureel’ piept een beetje. Een belletje rinkelt. Even later verschijnt Jan Cuelenaere. “Zet u maar”, klinkt het vriendelijk. Het begin van een wonderlijk verhaal.
Hoewel Jan Cuelenaere afkomstig is van Maldegem-Kleit, zou je het hem niet meegeven. Het Kleitse accent is al lang niet meer hoorbaar. “Toch is heel het verhaal daar begonnen”, geeft Cuelenaere aan. “Het moet in de twintiger jaren geweest zijn toen mijn grootmoeder in Kleit een atelier had waar kant gemaakt werd. Ze verkocht dat aan winkels in Brugge. Het atelier werd als het ware gesponsord door de kerk om de meisjes in Kleit en omstreken van de straat te houden. Velen waren ongeschoold en zouden anders niet zo goed terecht komen, was het idee. Bovendien waren er heel wat cafés in die gemeenten en dat werkte ook al niet zo stichtend.”
Indische concurrentie
Eens per week werd het kantwerk, te voet, naar Brugge gebracht en verkocht. Gaandeweg kwam er echter steeds meer concurrentie vanuit India, van waaruit er goedkopere kant op de markt kwam. “Mijn grootmoeder, flexibel als ze was, schakelde daarom over naar meer luxe textiel”, vertelt Jan.
“Steeds meer werd er overgeschakeld naar borduurwerken, tafellakens en servetten. Heel af en toe was er eens vraag om een vlag te maken voor een of andere vereniging. Het bleek de start van het bedrijf te zijn dat we hier vandaag nog steeds kennen.”
Nieuw lief
Jans vader nam de zaak van zijn grootmoeder over en baatte die tot 1985 uit.
“We waren met vijf kinderen thuis”, gaat Jan verder. “Ikzelf had niet de minste goesting om in het bedrijf te stappen. Ik was begin de twintig, had aan Sint-Lucas gestudeerd en hield me liever bezig met schilderen en met kunst. Mijn zus stapte in de zaak. Omdat ik met mijn schilderen niet meteen een vast inkomen had, stelde mijn zus voor om wat mee te helpen en ontwerpjes te tekenen in de voormiddag. Toen ze echter een lief vond en de zaak wilde overlaten had ik twee keuzes: ofwel doekten we het bedrijf op en zocht ik nieuw werk, ofwel nam ik het over. Het laatste werd realiteit. Zo ben ik er toch ingerold en zijn we 35 jaar later. “
Frimout
Vandaag is het punt gekomen waarop Jan zelf de zaak wil overlaten. “Ik ben ondertussen 65 jaar geworden en het is mooi geweest”, zegt Jan. “We hebben heel mooie projecten gedaan en het zou jammer zijn mocht onze kennis verloren gaan. We zijn zowat het enige bedrijf in de Benelux die nog vlaggen maakt op ambachtelijke wijze. Ambassades, schepencolleges en militaire instanties tot jeugdbewegingen, kerken, studentenverenigingen en fanfares… We hebben hier voor iedereen mogen werken. Ooit maakten we zelfs een vlagje dat Dirk Frimout, die als eerste Belg de ruimte in ging, heeft meegenomen.”
Net als zijn zuster destijds gaat Jan nu op zoek naar een overnemer voor de zaak.
“Het moet iemand zijn met een hart voor de stiel”, besluit Cuelenaere. “Ik heb reeds enkele zakenmensen over de vloer gehad, maar aan zo’n mensen wil ik niet verkopen. Zij hebben geen ziel voor het werk dat we doen en zullen later de zaak voor veel winst doorverkopen. Zoiets zoeken we niet. Het moeten mensen zijn die van ons vak houden. Die kennis hebben van textiel, maar die ook iets weten over tekenen en ontwerpen. Als er geen geschikte kandidaat is in februari, dan verkoop ik mijn stock, mijn materiaal en machinerie apart en dan stopt het. Daar heb ik mij eigenlijk al bij neergelegd.”
Eens de vlag gestreken is, gaat Cuelenaere zich opnieuw bezig houden met zijn oorspronkelijke hobby: schilderen. “We zien wel wat de toekomst brengt”, besluit Jan terwijl hij goedkeurend kijkt naar het werk van zijn twee medewerkers.
(LK)
