Een samenwerking tussen de Nottingham Trent Universiteit en de Universiteit Gent (afdeling Honeybee Valley) heeft geleid tot de ontdekking dat honingbijen zelf communiceren over hun stressniveau. De resultaten werden gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports.
In het artikel beschrijven de Gentse professor Dirk de Graaf (foto) en zijn Britse collega professor Martin Bencsik hoe honingbijen in een kast voortdurend trillingen voortbrengen die kunnen gemeten worden met een klein elektronisch instrumentje dat men in de kast aanbrengt. Geïnspireerd door een gewoonte van sommige imkers om tijdens de winter een klop te geven tegen een kast om te zien of ze nog leeft, hebben de onderzoekers de trillingen opgevolgd voor en na de klop. Om steeds een klop met dezelfde intensiteit te kunnen geven werd op de buitenwand van de bijenkast een apparaatje aangebracht dat op willekeurige momenten eenzelfde elektromagnetische klop produceert. Uit het onderzoek blijkt nu dat er in een bijenkast voortdurend gezoem te horen is, behalve als er een klop wordt gegeven. Dan is het even een fractie van een seconde stil in de bijenkast. Op videobeelden is te zien dat de bijen dan even bevriezen of stoppen met bewegen. Nadien wordt het gezoem hervat en kunnen terug trillingen worden waargenomen.
Interessant hierbij is dat het patroon van deze trillingen erg afhangt van het stressniveau van de kolonie. In de zomer als de honingbijen druk bezig zijn en in goede gezondheid verkeren werd een zacht gezoem genoteerd. Als de kolonie gestresseerd is, maar ook tijdens de winter, is het gezoem veel heviger. Volgens de onderzoekers zou deze ontdekking kunnen worden gebruikt om gestresseerde kolonies op een bijenstand vroeg te identificeren. Vaak is dit immers de voorbode van een volk dat de winter niet haalt. Op deze manier kan de imker nog ingrijpen voor het te laat is. Vorige winter is wel een derde van de bijenvolken ten onder gegaan. ‘Mogelijk kunnen we dit naar de toekomst toe vermijden door de gestresseerde bijenvolken vroeg te identificeren en gepast in te grijpen’, aldus professor de Graaf.
